Εφορεια Εναλιων Αρχαιοτητων: “Η μοναδικοτητα της Λερου κρυβεται στη συγχρονη ιστορια της”
Την Πέμπτη 8 Απριλίου 2020, πραγματοποιήθηκε η διαδικτυακή (live) εκδήλωση του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο: “Δημιουργία των πρώτων επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα”
Μεταξύ των εξαιρετικών ομιλιών και τοποθετήσεων, η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων παρουσίασε την
πορεία του προγράμματος χάραξης των καταδυτικών διαδρομών στη νήσο Λέρο.
Φωτεινή Βλαχάκη, Βασιλική Κυπρούλη:
“Η μοναδικότητα της Λέρου, για τα ελληνικά δεδομένα, κρύβεται στη σύγχρονη ιστορία της καθώς από το 1912 έως το 1943 η Λέρος αποτελεί σημαντική ιταλική ναυτική και αεροναυτική βάση, με στρατιωτικές εγκαταστάσεις, με πυροβολαρχίες, αποθήκες με πολεμικό υλικό, στρατώνες, διοικητήρια, κέντρο Ασυρμάτου, δεξαμενές καυσίμων, στρατιωτικά νοσοκομεία, ακόμα και εργοστάσιο ηλεκτρικού ρεύματος.
Το λιμάνι του Λακκίου, το βαθύτερο και εξαιρετικά ασφαλές φυσικό λιμάνι της Μεσογείου μετατρέπεται σε μία νέα πόλη με μοντέρνο πολεοδομικό σχεδιασμό ρασιοναλιστικής αρχιτεκτονικής, χαρακτηριστική της φασιστικής περιόδου.
Κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω των πολλών φυσικών ορμίσκων που παρείχαν ασφαλές αγκυροβόλιο σε κάθε πολεμικό πλοίο, η Λέρος αποτέλεσε το δεύτερο πιο πολυβομβαρδισμένο νησί μετά την Κρήτη.
Άξια μνείας είναι η Μάχη της Λέρου. Η τελευταία νίκη των Γερμανών και η τελευταία ήττα των Συμμάχων κατά την οποία το θρυλικό ελληνικό αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα που είχε συμμετάσχει με επιτυχία σε πολλές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του πολέμου μαζί με το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Intrepid , βυθίζονται από Γερμανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη τύπου JU 88.
Η σπουδαιότητα και η μοναδικότητα του νησιού αυτού σε σχέση με τη θέση της στη σύγχρονη ιστορία αντικατοπτρίζεται βεβαίως και υποβρυχίως.
Το νησί της Λέρου είναι το μοναδικό μέρος όπου μπορεί κανείς να συναντήσει ναυάγια πολεμικών πλοίων και σκελετούς αεροσκαφών των ιταλικών, γερμανικών, αγγλικών και Ελληνικών πολεμικών δυνάμεων. To υπάρχον Πολεμικό Μουσείο, οι ιδιωτικές συλλογές με υλικό από την περίοδο της Ιταλικής κατοχής του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα τούνελ, οι πυροβολαρχίες και διάφορα ιστορικά κτίρια από την ιταλική κατοχή μας ταξιδεύουν στον χρόνο.
Η Λέρος αποτελεί έναν μοναδικό τόπο συσσωρευμένων μαρτυριών του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου τόσο στον ενάλιο όσο και στον χερσαίο κόσμο με την δυνατότητα χάραξης πολλών περιπατητικών και καταδυτικών πορειών.
Παρακάτω υπάρχει η λίστα των 8 ναυαγίων της Λέρου που βρίσκονται στον κατάλογο με τα υπό απόδοση στο κοινό νεότερα ναυάγια.
- Αντιτορπιλικό «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
Βυθίστηκε την 26η Σεπτεμβρίου 1943 στο Λακκί της Λέρου, κατόπιν αεροπορικής επιδρομής της Luftawafe. Ανώτατο βάθος 40 μέτρα. Πολεμικό πλοίο.
- Φορτηγό πλοίο ΒΔ του ακρωτηρίου Κοραή, Λέρος.
Βυθίστηκε τον Σεπτέμβριο 1943, από τορπίλη γερμανικού αεροσκάφους στον όρμο Παρθένι, βόρεια της Λέρου. Ανώτατο βάθος 43 μέτρα.
- Αμερικάνικο αποβατηγό στο Λακκί Λέρου
Τα στοιχεία ταυτοποίησής του δεν είναι γνωστά, ούτε και οι συνθήκες βύθισής του. Είναι αμερικανικής κατασκευής και προφανώς αποτελεί τμήμα της βοήθειας του δόγματος Τρούμαν στην μεταπολεμική Ελλάδα. Βρίσκεται σε βάθος 40 μέτρων. Πολεμικό πλοίο.
- Λέρος, Γερμανικό αποβατικό τύπου.
Βυθίστηκε την 12η Νοεμβρίου 1943, στα ΒΑ της βραχονησίδας Στρογγυλή στη Λέρο κατόπιν κανονιοβολισμού. Ανώτατο βάθος 20 μέτρα. Πολεμικό πλοίο.
- Junkers 52, Λέρος
Κατέπεσε από συμμαχικά πυρά την 13η Νοεμβρίου 1943, στην Άνω Ζύμη της Λέρου. Μέγιστο βάθος 51 μέτρα. Πολεμικό αεροσκάφος.
- Arado Ar 196, Λέρος
Βρίσκεται ανατολικά του ακρωτηρίου Μαύρους Κάβους σε βάθος 20 μέτρων και μεταφέρθηκε στο σημείο παρασυρόμενο από δίχτυα αλιευτικού σκάφους. Πολεμικό αεροσκάφος.
- Heinkel 111, Λέρος
Βρίσκεται βυθισμένο Β.Δ. του κόλπου Μπλεφούτι, σε βάθος 16 μέτρων. Μεταφέρθηκε παρασυρόμενο από δίχτυα αλιευτικού σκάφους. Πολεμικό αεροσκάφος.
- Ιταλική φορτηγίδα, Λακκί Λέρος
Ιταλική φορτηγίδα καθέλκυσης μεταλλικού ανθυποβρυχιακού δικτύου προστασίας λιμένος. Βυθίστηκε Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη, 1943. Μέγιστο βάθος 41 μέτρα.
Ακολουθήστε την σελίδα μας στο Facebook και περιμένετε στις επόμενες ημέρες αρθρογραφία για κάθε υπό απόδοση ναυάγιο ξεχωριστά.
